Alternaria yaprak yanıklığı hastalığı (Alternaria Leaf Blight)
Etmen: Alternaria cucumerina
Hastalık belirtileri nasıl olmaktadır?
Alternaria yaprak yanıklığı, kavunda yaygın olarak görülen bununla birlikte hıyar, karpuz ve kabakta daha az etkileri olan bir hastalıktır. Belirtileri önce yaprak yüzeylerinin üst kısmında küçük, dairesel, ortası beyaz ten rengi benekler şeklinde ortaya çıkar. Bu benekler büyüyerek, açık kahverengiye döner ve hafif bir çöküntü oluşturur. Beneklerdeki küçük yaprak damarları kararır ve ağ gibi bir görüntü oluşturmaktadır. Misk kavunu çeşidinde ve karpuzdaki benekler büyüdükçe, yaprak yüzeyinin yalnızca üst kısmında gelişen iç içe geçmiş halkalar beneğe hedefe benzeyen bir görüntü verir. Bu dairesel benekler sonunda bütün yaprağı etkileyebilir. Bunun sonucunda yaprak dökümü gerçekleşebilir ve buna bağlı olarak da meyvede oluşan güneş yanığı hasarı, meyvenin çözünebilir kuru madde içeriğini azaltabilmektedir.
Hastalıklı meyvede dairesel, kahverengi ve çökük lezyonlar gelişir. Meyve lezyonları, meyvenin yüzeyinde koyu zeytinden siyaha küllü bir tabaka oluşmasına neden olabilir. Hasatta tespit edilemeyen hastalıklı meyve, daha sonra nakliye ya da depolamada sağlıklı kavunlara da bulaşarak kayıplara neden olabilir.
Hastalık hangi koşulda gelişir?
Alternaria cucumerina ürün kalıntılarında veya yabancı otlar ve kabakgiller familyasından diğer konukçularda canlı kalır. Bu demek oluyor ki hasat sonrası bitki artıkları tarlada mümkün mertebe bırakılmamalıdır. Hastalık yağmur, sulama, rüzgâr, toprağı işleme, aletler ve tarla çalışanlarıyla yayılabilmektedir. Yüksek sıcaklıklar ve çiğ kaynaklı nem, yağmur ya da özellikle yağmurlama sulama yapılması hastalığın gelişimini kolaylaştırır. Enfeksiyon yaprağın ıslanmasından sonra iki ila sekiz saat içinde başlayabilir ancak yaprağın ıslak kaldığı saat arttıkça enfeksiyon seviyesi arttığı belirlenmiştir. Hastalık gelişiminde düşen yağmurun hacminden ziyade yağmur sıklığı ve çiğ dönemlerinin uzunluğu daha önemli bir rol oynar.
Mücadele olarak ne yapabiliriz?
Ekim rotasyonu gibi başka zirai mücadele yöntemleri uygulayın (iki yıl kabakgil ekmeyin), yağmurlama sulamadan kaçınarak yaprakların ıslanmaması gerekmektedir. Hasattan sonra bütün bitki kalıntılarını yetiştirme ortamından uzaklaştırılıp, personel ve ekipman için bir hijyen programı uygulanması şarttır. Bazı ürünlerin (örn. hıyar) hastalığa dirençli çeşitleri mevcuttur.
Hastalığın Kavundaki belirtileri gösteren görseller:
