Armut Beyaz Leke Hastalığı (Mycosphaerella pyri)

Hastalığın Türkçe ismi: Armut Beyaz Leke Hastalığı, Armut yaprak yanıklığı 

Uluslararası bilinen isimleri: 

English: ashy leaf spot of pear, fruit spot of pear, leaf spot of pear
French: septoriose du poirier
German: Weißfleckenkrankheit: Birne
Spanish: septoriosis del peral

Bilimsel ismi: Mycosphaerella pyri, imperfect: Septoria pyricola

Taksonomisi:

Kingdom: Fungi
     Phylum: Ascomycota
          Subphylum: Pezizomycotina
               Class: Dothideomycetes
                    Subclass: Dothideomycetidae
                         Order: Capnodiales
                              Family: Mycosphaerellaceae
                                   Genus: Mycosphaerella
                                        Species: Mycosphaerella pyri

Hastalık dünyanın armut yetiştirilen bütün bölgelerinde vardır. Eskiden az önemli olduğu Avrupa memleketlerinde, ehemmiyeti artmaktadır. Andersson’un (1956) hastalığın sulama suretiyle yetiştiricilik yapılan kurak bölgelerde genellikle görülmediğini bildirmesine rağmen yapılan araştırmalarda İç Anadolu step ikliminde hastalığa her yıl rastlanmıştır. Bilhassa Ankara çevresinde hastalık bazı yıllar çok şiddetli görülür. Bremer, hastalığın Türkiye’nin her tarafına yayılmış olduğunu ve aynı zamanda Pirus elaeagritolia üstünde de görüldüğünü bildirmiştir.

Hastalık belirtileri:

Hastalık sadece yapraklarda görülür. Olgun lekeler grimsi-beyaz merkezleri ve kesin sınırları ile kolayca tanınır. Lekeler ilk zamanlarda yaprağın üst yüzünde küçük ve kahverengimsi olarak görülür, fakat olgun lekelerin çapı bile genellikle 0,6-0,3 cm.yi geçmez. Kenarları çok barizdir. Gri renkli merkez kısmında küçük, siyah, yaygın noktacıklar şeklinde pycnidiumlar görülür. Enfeksiyon için uygun olmayan yıllarda bir yaprak üzerinde sadece birkaç leke bulunur. Fakat bazen lekeler çok fazla olur. Birbirleriyle birleşir; yaprak üzerinde büyük parçalar halinde yanma görülür ve yapraklar dökülür.

Hastalık Etmeni:

Mycosphaerella pyri, bu fungusun imperfekt devresi Septoria pyricola olarak bilinir. Perfekt devrede bulunmadan önce bu isim kullanılıyordu. Pycnidia yaprağın her iki yüzeyinde bulunursa da alt yüzde daha fazladır. Konidia iplik şeklinde renksiz, genellikle iki bölmeli 40-60 x 3 mikrondur.

Bunlar nemli havalarda kısa ostioleden dışarı sızar. Dökülmüş yapraklarda teşekkül eden perithecia ilkbaharda olgunlaşır. Perithecia küme halindedir ve çoğunlukla pycnidial safhanın lezyonları ile alakası yoktur. Fungus genusunun karakteristik özelliği siyah kısa boyunlu peritheciumdur. Askosporlar renksiz iğ şeklinde bir bölmeli iki hücre hemen birbirine eşit 26 -33 x 3-4 mikrondur. Perithecia 80-110 mikron; ascuslar renksiz, askosporlar kıvrık veya düzdür.

Hastalık Devri:

Dökülmüş yapraklardan yayılan ascosporlar gelişmekte olan yapraklara taşınır. Primer infeksiyonları yapan bunlardır. Lekeler oldukça yavaş gelişir ve infeksiyondan ancak bir ay sonra picnidia teşekkül eder. Picnidiumlardan sızan konidiumlar sekonder infeksiyonları meydana getirir, penetrasyon metodu hakkında pek az şey bilinmekte ve stroma yolu ile olduğu zannedilmektedir. Conidia infeksiyonları mevsim boyunca devam edebilir fakat inokulum yayılması için bol rutubetin olması şarttır. Dökülmüş yapraklarda perfekt safhanın teşekkül etmesiyle fungusun hayat devri tamamlanır.

Fungusun kültür bitkileri arasında tanınmış konukçuları elma ve ayvadır. Elmada nadiren görülür. Armut çeşitlerinin mukavemet dereceleri farklıdır.

Hastalıkla Mücadele

Primer inokulum kaynağı teşkil eden yaprakların ilaçlanması denenmiş fakat yeterli sonuç alınamadığından primer infeksiyon kaynaklarının yeniden araştırılması yönüne gidilmiştir. Tam manasıyla tatbik edildiği takdirde ağaçları ilaçlamak hastalığı kontrol eder. Kireç-kükürt ve bordo bulamaçlarından iyi neticeler alınmıştır. Primer infeksiyonlara mani olmak için ilaçlamalara erken başlanmalı ve elma karaleke programına devam edilmelidir.