Patateste Verticillium Solgunluğu

Verticillium Solgunluğu

Ülkemiz patates ekim alanlarında bu hastalığın varlığına dair ciddi kayıtlar olmamasına rağmen diğer ülkelerde bu hastalıktan sıklıkla söz edilmesinden dolayı bu hastalığında burada açıklanması gerekli görülmüştür.

Verticillium dahliae ve Verticillium albo-atrum etmenlerinin neden olduğu Verticillium solgunluğu patates bitkilerinin normalden 4-6 hafta daha erken yaşlanmasına neden olur. Bunun içinde hastalığa erken ölüm sendromuda denir. Etmenlerin erken olgunlaşmayı (yaşlanmayı) teşviki bitkilerin gelişme dönemi boyunca fotosentetik kabiliyetine negatif bir etki olarak yansımakta ve sonuçta oldukça fazla miktarda ürün kaybı ile karşılaşılmaktadır. Patates çeşitleri arasında hastalığa karşı hassasiyet bakımından belirgin farklılıklar vardır. Toprak kökenli olan V. dahliae dünyanın her yerinde patates yetiştirilen yerlerde görülür. Fakat yüksek sıcaklıklarda daha şiddetli seyreder. Yumru ile taşınan (yumru kökenli) V. alboatrum, V. Dahliae’dan daha patojeniktir. Özellikle serin iklim yörelerinde enfekteli yumru kullanıldığında ve kısa süreli rotasyon uygulamalarında etkili olmaktadır. Mavimsi bir görüntü oluşturur.

Patateste Verticillium hastalığının belirtileri

Belirtileri nelerdir ?

Verticillium Solgunluğuna yakalanan bitkilerde birkaç tipik belirti görülür. Tipik olarak tek bir bitkinin yaprağının yarısında, bir yaprağın tamamında veya komposite yaprağın bir tarafındaki bir veya birden fazla yaprakta erken devrede şu belirtiler görülür. Bunlar; solgunluk, klorozis, sarılık ve nekroz. Tipik olarak görülen diğer bir belirti tipi de, gövdede vasküler dokularda kahverengimsi sarı renk değişikliğidir. Hastalığa yakalanan hassas çeşitlerde gelişme geriliği de (bodurluk) görülür. Bir dereceye kadar daha yaşlı bitkilerdeki stolonların vasküler dokularında ve yumruların stolon uçlarında da (yumruların stolonlara tutunduğu yerde) sarımsı kahverengi renk değişikliği görülür.

Hastalığa yakalanan bitkilerin gövdesi mavi-kurşuni gri bir renk görünümü alır. Bu şekildeki bitkilerin gövdesinin periderm dokularının altında çıplak gözle çok zor fark edilebilen çok fazla sayıda mikrosklerotlar meydana gelir. Mikrosklerot oluşumu bitkinin toprak üstü aksamını öldürmek için kullanılan kimyasallar tarafından teşvik edilir. Simptomların çıkışı ve gelişimi için sıcaklık kuraklık gibi stres faktörleri, aşırı sulama ve dengesiz gübreleme etkili olmaktadır. V. albo-atrum’un neden olduğu enfeksiyon sendromu V. dahliae’nin neden olduğundan farklıdır.

İki etmenin arasındaki farklar nelerdir ?

V. albo-atrum’u ayırt edici simptomatolojik özellik bitkilerde gelişme geriliği, kırmızı veya sarı renk bozukluğudur. Üst kısımlarda rozetleşmenin hâkim olduğu çiçeklenme döneminde bitki gövdelerinde gözlenen keskin ölümlerdir. Etkilenen gövdeler kurşuni gri renk yerine siyah bir renk alırlar. Çünkü periderm altında siyah kalın duvarlı hif tabakası meydana gelir. V. albo-atrum aynı zaman da V. dahliae’dan daha şiddetli klorizis ve nekroza neden olur.

V. dahliae toprakta mikrosklerot olarak konukçu bitki olmadan da yedi yıldan fazla yaşar. Bununla beraber pek çok bitki etmene konukçuluk eder. Toprakta V. dahliae’nin inokulum seviyesinin artışına neden olan bitkilerden biride patatestir. Enfeksiyonu tolore edebilir seviyede tutmak ve zarar derecesini en aza indirmek için üç veya daha fazla yıl rotasyon uygulaması gereklidir. Uygun şartlar altında enfekteli gövdelerde miselyum gelişir ve miselyum üzerinde oluşan sporlar yaprakları enfekte eder. Kök yara nematodları ile bulaşık olan tarlalarda hastalık daha erken ve şiddetli seyreder. V. albo-atrum esas olarak yumrularda zarara yapar ve toprakta yaşama süresi kısadır.

Mücadele

Kültürel Mücadele

– Her iki hastalıkta konukçusu olmayan bitkilerle rotasyon uygulamasıyla genellikle kontrol edilir. Özellikle yoncadan sonra patates ekimi yapılmamalı,

– Dayanıklı çeşit kullanılmalı,

– Dengeli gübreleme ve sulama yapılmalı,

– V.albo-atrum ihtimaline karşı temiz tohum kullanılmalı,

– Pür öldürücü kimyasallar kullanılmamalıdır.